Tips

Tips
Whats in a word

Voorwaarden

Om een filosofisch gesprek vlot te laten verlopen:

  • zitten deelnemers in een cirkel zodat iedereen elkaar kan horen en zien
  • vindt het gesprek plaats in een rustige ruimte met weinig afleiding
  • hoeft een sessie niet te lang te duren (denken is geen straf)
  • is de groep niet groter dan 15 of 20 leerlingen (bij een groter aantal kan de groep worden opgesplitst in twee cirkels waarbij de enen observeren en de anderen deelnemen)

 

Taaltips

Woorden zijn zelden neutraal. Bepaalde woorden zetten leerlingen op het verkeerde been of houden misverstanden in stand.

Een leraar die op het practicum de vraag stelt ‘Komt het uit?’ suggereert dat er objectieve vaststaande kennis is. Beter is om te vragen “Wat zijn je bevindingen”. Op die wijze kijkt de leerling naar wat er voor zich ligt, eerder dan naar wat de leerling denkt dat hij moet antwoorden

Omschrijvingen zoals de wetenschappelijke methode, waarheid, bewijs…kunnen misverstanden omtrent wetenschap in de hand werken. Door te spreken over feiten, bewijzen en juist of fout, suggeren we (soms ten onrechte) dat er absolute en objectieve wetenschappelijke kennis zou bestaan.

Gebruik daarom eerder woorden zoals ‘bevinding’ in plaats van ‘feit’, ‘aantonen’ in plaats van ‘bewijzen’, ’theorie’ in plaats van ’bewijs’ of ’geldig’ in plaats van ‘juist’.

 

FAQ

Wat doe je als een leerling plots een antwoord geeft dat niet wetenschappelijk verantwoord is?
In plaats van te corrigeren vraag je naar de argumenten die achter de redenering schuilgaan. Deze argumenten kan je dan samen met de groep onderzoeken.

Wanneer is een reflectiegesprek geslaagd?
Tijdens het reflecteren ligt de nadruk niet op het vinden van juiste antwoorden, maar op het onderzoeken van het de vraag. Als de leerlingen geprikkeld worden om na te denken en bereid zijn om argumenten te geven en deze te onderzoeken, is de sessie geslaagd.

Hoe lang duurt een reflectiegesprek?
Een reflectiegesprek hoeft niet lang te duren. Afhankelijk van de beschikbare tijd en de motivatie van de leerlingen kan je dit zelf kiezen.